Patrick HUMBLET, Ria JANVIER, Inger DE WILDE en Sarah PALINCKX, “Bescherming vakbondsafgevaardigden in de publieke sector. Mag of moet het iets meer zijn?”, NjW 2021, afl. 446, 554-561.
Legal08 september, 2021
Vakbondsafgevaardigden-overheidscontractanten: nauwelijks beschermd
De vrij behoorlijke bescherming van de personeelsvertegenwoordigers in de private sector steekt schril af tegen de regels die gelden in de publieke sector; maar ook binnen de publieke sector zelf is er een verschil.
In de private sector
Sociale dialoog is maar mogelijk op voorwaarde dat de werknemersvertegenwoordigers die een mandaat opnemen, voldoende bescherming genieten zodat zij hun mandaat zonder enige druk en in alle onafhankelijkheid kunnen uitoefenen.
In de private sector zorgt de wet van 19 maart 1991 voor bescherming van wie deelneemt aan de sociale verkiezingen, c.q. zitting heeft in de ondernemingsraad of in het comité voor preventie en bescherming op het werk. Het uitgangspunt is een ontslagverbod behalve in geval van dringende reden of om economisch-technische reden. Bovendien moet een ganse procedure worden doorlopen. Ook de leden van de vakbondsafvaardiging worden beschermd. Cao nr. 5 van 24 mei 1971 heeft de contouren hiervan uitgetekend. De verdere invulling daarvan maakt het voorwerp uit van sectorale collectieve arbeidsovereenkomsten.
De ene vakbondsafgevaardigde is de andere niet
De sociale dialoog bij de overheid is anders georganiseerd. In de diverse onderhandelings- en overlegcomités functioneren vakbondsafgevaardigden, maar deze vlag dekt een andere lading dan in de private sector. Zo bestaan er niet minder dan zeven categorieën vakbondsafgevaardigden die worden beschermd door het zogenaamde Vakbondsstatuut en zijn uitvoeringsbesluiten.
Zowel definitief benoemde ambtenaren als contractanten kunnen als vakbondsafgevaardigde optreden. De overheidscontractanten kunnen echter gemakkelijker worden ontslagen in vergelijking met hun statutair aangestelde collega’s. Op gevaar af dat de beëindiging van de arbeidsovereenkomst van vakbondsafgevaardigden-overheidscontractanten een gemaskeerde sanctie zou zijn voor hun optreden in die hoedanigheid, werden zij door middel van een apart koninklijk besluit beschermd tegen ontslag.
Kaduuk?
Die regeling is vatbaar voor kritiek. In eerste instantie is slechts een beperkt contingent contractanten beschermd, zelfs als er meer zijn die als vakbondsafgevaardigde functioneren. Daarnaast werd er weliswaar een ontslagprocedure ingebouwd, maar als de overheidscontractant zijn ontslag zou aanvechten en zijn gelijk zou halen, kan hoogstens een schadevergoeding worden gevorderd omwille van onrechtmatig ontslag. Er staat geen bestraffing op het niet-respecteren van de procedure.
Alles kan beter
Deze bijdrage belicht de weinig gekende ontslagbescherming en -procedure van de overheidscontractanten. De auteurs stellen – o.a. op grond van internationaalrechtelijke bepalingen – dat ook deze personeelsleden in overheidsdienst die zich als vakbondsafgevaardigde opwerpen recht hebben op een adequate bescherming. Zij doen een voorstel om tot een (meer) sluitende regeling te komen.
Jura abonnee?
Lees deze bijdrage rechtstreeks in Jura
Nog geen Jura-abonnee?
Jura is de meest up-to-date online juridische databank
De auteurs
Legalworld
Legalworld Newsletter
Ontvang net als 7.500 andere experts maandelijks het meest recente nieuws en krachtige inzichten uit de juridische sector.
Gerelateerde kennis & expertise
-
ArtikelLegaloktober 01, 2024
Forfaitair budget om inzetbaarheid na ontslag te bevorderen
Bepaalde ontslagen werknemers hebben voortaan recht op een eenmalig forfaitair budget van 1.800 € voor inzetbaarheidsbevorderende maatregelen. -
ArtikelLegalseptember 16, 2024
Vreemdelingenwet: specifieke verblijfsprocedure voor bepaalde staatlozen
De Vreemdelingenwet bevat voortaan een specifieke administratieve verblijfsprocedure voor staatlozen die niet onder de Vluchtelingenconventie vallen. -
ArtikelLegalseptember 16, 2024
Preferentiële toewijzing gezinswoning voortaan mogelijk voor wettelijke samenwoners
Ook wettelijke samenwoners moeten de mogelijkheid krijgen om bij relatiebreuk de preferentiële toewijzing van de gezinswoning te bekomen. Dat besliste het Grondwettelijk Hof in een arrest van 20 juni 2024. -
ArtikelLegalseptember 16, 2024
De impact van verkiezingen op het lokaal bestuur
Lokale besturen zijn gebonden aan een aantal regels en beperkingen voor en na de datum van de lokale verkiezingen. Lees de samenvatting.
