Aby Karta praw podstawowych Unii Europejskiej była rzeczywistością dla wszystkich: 10 lat, odkąd Karta jest prawnie wiążąca
Koen Lenaerts
Aby Karta praw podstawowych Unii Europejskiej była rzeczywistością dla wszystkich: 10 lat, odkąd Karta jest prawnie wiążąca
Koen Lenaerts
Making the EU Charter of Fundamental Rights a reality for all: 10th Anniversary of the Charter Becoming Legally Binding
Bibliografia:
Dawson M., The Governance of Fundamental Rights, Cambridge 2017.
Lenaerts K., Limits on Limitations: The Essence of Fundamental Rights in the EU, „German Law Journal” 2019/6.
Lenaerts K., Gutiérrez-Fons J.A., The European Court of Justice as the Guardian of the Rule of the EU Social law [w:] A European Social Union after the Crisis, red. F. Vandenbroucke, C. Barnard, G. De Baere, Cambridge 2017.
Lenaerts K., Gutiérrez-Fons J.A., The Place of the Charter in the EU Constitutional Edifice [w:] The EU Charter of Fundamental Rights: A Commentary, red. S. Peers, T. Hervey, J. Kenner, A. Ward, Oxford–Portland 2014.
Luchtman M., The ECJ’s recent case law on ne bis in idem: implications for law enforcement in a shared legal order, „Common Market Law Review” 2018/6.
Pirker B., Mapping the Scope of Application of EU Fundamental Rights: A Typology, „European Papers” 2018/1.
Rauchegger C., National constitutional rights and the primacy of EU law: M.A.S., „Common Market Law Review” 2018/5.
Sarmiento D., Who’s afraid of the Charter? The Court of Justice, national courts and the new framework of fundamental rights protection in Europe, „Common Market Law Review” 2013/5.
Viganò F., Melloni overruled? Considerations on the ‘Taricco II’ judgment of the Court of Justice, „New Journal of European Criminal Law” 2018/9.
dr Tomasz Braun
Autor jest adiunktem na Wydziale Prawa i Administracji Uczelni Łazarskiego (ORCID: 0000-0003-0141-4929).
dr Małgorzata Kozak
Autorka jest wykładowczynią (Assistant Professor) School of Law, Uniwersytet w Utrechcie.
Programy compliance a prawo ochrony konkurencji? Pozytywnie o relacji między polityką karania a systemami compliance
W pracy przeanalizowano problem programów zgodności w przedsiębiorstwach, których dotyczą postępowania przed Prezesem UOKiK w związku z ochroną konkurencji i konsumentów. Artykuł porównuje podejście regulacyjne do programów zgodności w wybranych jurysdykcjach i stawia podstawowe pytanie, czy należy je traktować jako okoliczność, która powinna mieć wpływ na sankcje. Dowodzi, że programy zgodności mogą wnieść szereg pozytywnych aspektów w codzienne prowadzenie działalności przedsiębiorstw, a także podczas dużych transakcji, zwiększając ich udziały w rynku. Można je jednak uznać za okoliczność łagodzącą przy wyznaczaniu kary tylko wtedy, gdy firma jest w stanie udowodnić, że taki program działa skutecznie. W każdym innym przypadku istnienie złudnych lub pozornych programów zgodności należy raczej traktować jako obciążające.
Słowa kluczowe: prawo konkurencji, compliance, polityka karania, ochrona konsumentów, programy zgodności
dr Tomasz Braun
The author is an assistant professor at the Faculty of Law and Administration, Lazarski University (ORCID: 0000-0003-0141-4929).
Małgorzata Kozak, PhD
The author is a lecturer at the School of Law, University of Utrecht.
Compliance Programmes and Competition Law? Positive Remarks About the Relationship between the Punishment Policy and Compliance Systems
The paper analyses the problem of compliance programmes in companies against which proceedings are conducted before the president of the Polish antitrust authority in connection with the protection of competition and consumers. It compares the regulatory approach to compliance programmes in selected jurisdictions and poses the fundamental question whether they should be considered as a circumstance that should have any influence on the sanctions. It proves that compliance programs may bring about a range of positive aspects to the daily operation of businesses as well as during major transactions, increasing their market shares. However, they can only be considered as an alleviating circumstance if the company is able to prove that they work. Otherwise, the existence of illusive compliance programs should be treated rather as an aggravating circumstance.
Keywords: competition law, compliance, punishment policy, consumer protection, compliance programmes
Bibliografia:
Allison J.A., Market Discipline Beats Regulatory Discipline, „Cato Journal” 2014/2.
Backer L.C., Global Panopticism: States, Corporations, and the Governance Effects of Monitoring Regimes, „Indiana Journal of Global Legal Studies” 2008/1.
Bebchuk L.A., A. Cohen, A. Ferrell, What Matters in Corporate Governance?, „Review of Financial Studies” 2009/2.
Biegelman M.T., Bartow J.T., Executive Roadmap to Fraud Prevention and Internal Control: Creating a Culture of Compliance, New Jersey 2012.
Bradlow D.D., Private Complaints and International Organizations: A Comparative Study of the Independent Inspection Mechanisms in International Financial Institutions, „Georgtown Journal of International Law” 2005/36.
Braun T., Impact of differences in legal risk assessment on compliance norms in multinational corporations, „Ius Novum” 2019/2.
Braun T., Unormowania compliance w korporacjach, Warszawa 2017.
Brick I.E., Chidambaran N.K., Board monitoring, firm risk, and external regulation, „Journal of Regulatory Economics” 2008/1.
Christmann P., Taylor G., Firm self-regulation through international certifiable standards: determinants of symbolic versus substantive implementation, „Journal of International Business Studies” 2006/6.
Conway S.D., Conway M.E., Essentials of enterprise compliance, Hoboken 2008.
Debroux M., Programmes de conformité: L’Autorité de la concurrence sanctionne lourdement un cartel dans le secteur des revêtements de sols, et signale un durcissement de sa politique en matière de programme de conformité, „Revue Concurrences” 2018/1.
Elffers H., Verboon P., W. Huisman, Managing and maintaining compliance, The Hague 2006.
Fasterling B., Development of Norms Through Compliance Disclosure, „Journal of Business Ethics” 2012/1.
Gac M., Programy zgodności z prawem konkurencji – efektywny mechanizm w tworzeniu europejskiej kultury compliance?, „internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny” 2012/2.
Gerardin D., Antitrust compliance programmes and optimal antitrust enforcement: a reply to Wouter Wils, „Journal of Antitrust Enforcement” 2013/2.
Glynn M.A., Patricia Thornton, William Ocasio, and Michael Lounsbury: The Institutional Logics Perspective: A New Approach to Culture, Structure and Process, „Administrative Science Quarterly” 2013/3.
Koetter M., Kolari J.W., Spierdijk L., Enjoying the Quiet Life under Deregulation? Evidence from the Adjusted Lerner Indices for US Banks, „Review of Economics and Statistics” 2012/2.
Kozak M., Program compliance – gra pozorów czy konieczność?, http://www.prawo.egospodarka.pl/126973,Program-compliance-gra-pozorow-czy-koniecznosc,1,82,1.html (dostęp: 28.10.2019 r.).
Kozak M., Programy compliance jako narzędzie skutecznego wdrażania prawa konkurencji – metoda kija i marchewki? [w:] Prawo konkurencji. 25 lat, red. T. Skoczny, Warszawa 2015.
Kozak M., Raz, dwa, trzy, niezależny będziesz ty… O konieczności szerszego spojrzenia na niezależność polskiego organu antymonopolowego w świetle dyrektywy ECN+, „internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny” 2009/6.
Król-Bogomilska M., Nakładanie kar pieniężnych [w:] Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, red. T. Skoczny, Warszawa 2014.
Krueger D.A., Shriver D.W. Jr., Nash L.L., Stackhouse M.L., The business corporation and productive justice, Nashville 1997.
Lachnit E., Alternative Enforcement of Competition Law, The Hague 2016.
Lachnit E., Compliance Programmes in Competition Law: Improving the Approach of Competition Authorities, „Utrecht Law Review” 2014/10.
Love I., Corporate Governance and Performance around the World: What we Know and What we Don’t, „The World Bank Research Observer” 2011/1.
Małobęcka-Szwast I., Compliance w zakresie prawa ochrony konkurencji jako wyzwanie dla organów spółki, „Monitor Prawa Handlowego” 2018/3.
Meese A.J., Oman N.B., Hobby Lobby, Corporate Law, and the Theory of the Firm, „Harvard Law Review” 2014/7.
Morse S.C., Tax Compliance and Norm Formation Under High-Penalty Regimes, „Connecticut Law Review” 2012/3.
Okhmatovskiy I., David R.J., Setting Your Own Standards: Internal Corporate Governance Codes as a Response to Institutional Pressure, „Organisation Science” 2011/1.
Piszcz A., NCRAs zamiast NRAs i NCAs? Krótki przegląd dotyczący „superregulatorów” w Hiszpanii, Estonii i Holandii, „internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny” 2014/7.
Reich N., The Social, Political and Cultural Dimension of EU Private Law [w:] European Private Law – Current Status and Perspectives, red. R. Schulze, H. Schulte-Nölke, Munich 2011.
Riley A., Sokol D.D., Rethinking compliance, „Journal of Antitrust Enforcement” 2015/1.
Róziewicz-Ładoń K., Postępowanie przed Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w zakresie przeciwdziałania praktykom ograniczającym konkurencję, LEX 2011.
Skoczny T., Ochrona konkurencji a prokonkurencyjna regulacja sektorowa, „Problemy Zarządzania” 2004/3.
Stankiewicz R., Między ochroną konkurencji a regulacją sektorową. Ustrojowe granice rozdzielenia obszarów ingerencji państwa w gospodarce, „Ekonomia i Prawo” 2012/1.
Steinberg R.M., Governance, Risk Management, and Compliance: It Can’t Happen to Us – Avoiding Corporate Disaster While Driving Success, Hoboken 2011.
Stiglitz J.E., Multinational Corporations: Balancing Rights and Responsibilities, „Proceedings of the American Society of International Law” 2007/101.
Suarez-Villa L., Corporate Power, Oligopolies, and the Crisis of the State, New York 2015.
Szydło M., Prawo konkurencji a regulacja sektorowa, Warszawa 2010.
Toth A., How Could Competition Authorities Reward Competition Compliance Programmes?, „European Competition and Regulatory Law Review” 2017/1.
Trstenjak V., Beysen E., European Consumer Protection Law: Curia Semper Dabit Remedium?, „Common Market Law Review” 2011/1.
Wils W.P.J., Antitrust compliance programmes and optimal antitrust enforcement, „Journal of Antitrust Enforcement” 2013/1.
Wirth D.A., Commentary: Compliance with Non-binding Norms of Trade and Finance [w:] Commitment and Compliance: The Role of Non-binding Norms in the International Legal System, red. D. Shelton, Oxford 2003.
dr hab. Grzegorz Materna, prof. INP PAN
Autor jest kierownikiem Zakładu Prawa Konkurencji w Instytucie Nauk Prawnych PAN oraz radcą prawnym w Kancelarii Hansberry-Tomkiel (ORCID: 0000-0001-9558-1140).
Artur Szmigielski
Autor jest asystentem naukowym w Instytucie Nauk Prawnych PAN (ORCID: 0000-0002-8916-4911).
Premiowanie wdrażania programów compliance w ramach publicznoprawnego egzekwowania prawa konkurencji Unii Europejskiej – uwagi krytyczne
Artykuł analizuje relację zachodzącą pomiędzy wdrażanymi przez przedsiębiorców programami zgodności z prawem konkurencji a publicznoprawnym egzekwowaniem tego prawa oraz wskazuje na możliwe sposoby ich premiowania przez organy ochrony konkurencji. Prezentując wady i zalety poszczególnych rozważań, a także badając praktykę decyzyjną organów antymonopolowych oraz orzecznictwo sądów unijnych, autorzy starają się odpowiedzieć na pytanie, czy i ewentualnie w jakim zakresie organy antymonopolowe powinny dodatkowo promować starania przedsiębiorców w zakresie wdrożonych przez nich programów zgodności.
Słowa kluczowe: prawo konkurencji UE, porozumienie ograniczające konkurencję, programy zgodności z prawem konkurencji, polityka karania, łagodzenie kar
Grzegorz Materna
The author is the Head of the Competition Law Department at the Institute of Law Studies of the Polish Academy of Sciences (INP PAN), an attorney at law at Hansberry-Tomkiel law firm (ORCID: 0000-0001-9558-1140).
Artur Szmigielski
The author is a research assistant at the Institute of Law Studies of the Polish Academy of Sciences (ORCID: 0000-0002-8916-4911).
Promoting the Implementation of Compliance Programmes as Part of Public Enforcement of EU Competition Law
The article analyses the relationship between the competition law compliance programmes (CLCPs), implemented by entrepreneurs, and the public enforcement of this law as well as the possible ways in which competition authorities can reward those with CLCPs. In an attempt to answer the question whether (and possibly to what extent) competition authorities should promote entrepreneurs’ efforts to implement such programmes, the authors present the advantages and disadvantages of individual solutions, as well as research the decision-making practice of antitrust authorities and the case law of EU courts.
Keywords: EU competition law, agreement in restraint of competition, competition law compliance programmes, punishment policy, leniency
Bibliografia:
Abrantes-Metz R.M., Sokol D.D., Antitrust Corporate Governance and Compliance, „Minnesota Legal Studies Research Paper” 2014/13–18.
Coates K., Zulli A., Compliance Plus? Proposed Fine Reduction for Audited, Strengthened Compliance Programmes, „Journal of European Competition Law & Practice” 2018/6.
Gac M., Programy zgodności z prawem konkurencji – efektywny mechanizm w tworzeniu europejskiej kultury compliance?, „internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny” 2012/2.
Geradin D., Antitrust compliance programmes and optimal antitrust enforcement: a reply to Wouter Wils, „Journal of Antitrust Enforcement” 2013/2.
Król-Bogomilska M., Programy compliance i pozyskiwanie informacji od sygnalistów (whistleblowers) oraz inne alternatywne dla kar formy przeciwdziałania i zwalczania naruszeń prawa antymonopolowego [w:] Wyzwania dla ochrony konkurencji i regulacji rynku. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Tadeuszowi Skocznemu, red. M. Bernatt, A. Jurkowska-Gomułka, M. Namysłowska, A. Piszcz, Warszawa 2017.
Król-Bogomilska M., Zwalczanie karteli w prawie antymonopolowym i karnym, Warszawa 2013.
Materna G., Wprowadzenie programu compliance jako okoliczność łagodząca wymiar kar pieniężnych w świetle wytycznych włoskiego organu ds. konkurencji (Autorità Garante della Concorrenza e del Mercato), „internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny” 2019/6.
Materna G., Zmowy przetargowe w prawie ochrony konkurencji i prawie karnym, Warszawa 2016.
Miąsik D., Stosunek prawa ochrony konkurencji do prawa własności intelektualnej, Warszawa 2012.
Mleczko M., Instytucja decyzji zobowiązującej w unijnym orzecznictwie – spór o zakres stosowania zasady proporcjonalności, „internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny” 2017/5.
Riley A., Bloom M., Antitrust Compliance Programmes – Can Companies and Antitrust Agencies Do More?, „Competition Law Journal” 2011/1.
Riley A., Sokol D.D., Rethinking compliance, „Journal of Antitrust Enforcement” 2015/1.
Stephan A., Hear no evil, see no evil: why antitrust compliance programmes may be ineffective at preventing cartels, „ESRC CCP Working Paper” 2009/9.
Thépot F., Can Compliance Programmes Contribute to Effective Antitrust Enforcement? [w:] Competition Law Compliance Programme. An Interdisciplinary Approach, red. J. Paha, Gießen 2016.
Werden G.J., Sanctioning Cartel Activity: Let the Punishment Fit the Crime, „European Competition Journal” 2009/5.
Whelan P., The Criminalization of European Cartel Enforcement: Theoretical, Legal, and Practical Challenges, Oxford 2014.
Wils W.P.J., Antitrust compliance programmes and optimal antitrust enforcement, „Journal of Antitrust Enforcement” 2013/1.
Wils W.P.J., Efficiency and Justice in European Antitrust Enforcement, Oxford–Portland 2008.
Wils W.P.J., Optimal Antitrust Fines: Theory and Practice, „World Competition” 2006/2.
dr hab. Konrad Kohutek
Autor jest profesorem na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza-Modrzewskiego.
Miejsce wystąpienia szkody antymonopolowej jako łącznik determinujący jurysdykcję sądu krajowego rozpatrującego pozew o odszkodowanie – glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 29.07.2019 r., C-451/18, Tibor-Trans Fuvarozó és Kereskedelmi Kft. przeciwko DAF Trucks NV
Komentowany wyrok dotyczy ważnej w praktyce kwestii, jaką jest jurysdykcja sądu rozpatrującego pozew o odszkodowanie za szkodę wyrządzoną naruszeniem prawa konkurencji. Trybunał zajął się w nim wykładnią art. 7 pkt 2 rozporządzenia nr 1215/2012, przyjmując, że taki pozew może być złożony przed sąd w państwie członkowskim, na którego terytorium wystąpiła szkoda, tj. na obszarze (na rynku), na którym znajduje się miejsce, na jaki miało wpływ wspomniane naruszenie (w danej sprawie zawarcie kartelu – porozumienia zakazanego na mocy art. 101 ust. 1 TFUE). Stanowisko Trybunału wydaje się być korzystne dla ofiar takich naruszeń, tj. potencjalnych powodów mogących wystąpić z roszczeniami odszkodowawczymi przed ich „własnym” sądem krajowym (tj. sądem państwa, w którym prowadzą działalność gospodarczą i zazwyczaj mają swoją siedzibę).
Niniejsza publikacja powstała w ramach realizacji projektu badawczego Narodowego Centrum Nauki nr 2017/25/B/HS5/01659.
Słowa kluczowe: szkoda wyrządzona naruszeniem prawa konkurencji, szkoda antymonopolowa, szkoda pierwotna, jurysdykcja sądu, miejsce zawarcia antykonkurencyjnego porozumienia, kartel
dr hab. Konrad Kohutek
The author is a professor at the Faculty of Law, Administration, and International Relations of the Andrzej Frycz Modrzewski Krakow University.
Place Where Antitrust Damage Occurred as the Grounds of Jurisdiction of the National Court Examining a Claim for Damages. Commentary on Judgment of the Court of Justice of 29 July 2019, C-451/18, Tibor-Trans Fuvarozó és Kereskedelmi Kft. v. DAF Trucks NV
The commented judgment concerns an important practical issue, that is, the jurisdiction of the court examining a claim for damages for harm caused by an infringement of competition law. The Court dealt with the interpretation of Article 7(2) of Regulation No. 1215/2012, assuming that such a claim may be lodged before a court in the Member State where the damage occurred, i.e. the place (the market) affected by said infringement (in a given case the formation of a cartel, i.e. conclusion of an agreement prohibited under Article 101(1) TFEU). The Court's position seems to be favourable to the victims of such infringements, i.e. potential plaintiffs claiming damages before their ‘own’ domestic court (i.e. the court of the state where they conduct economic activity and usually have their registered office).
Keywords: harm caused by an infringement of competition law, antitrust damage, initial damage, court jurisdiction, place where an anti-competitive agreement was made, cartel
Bibliografia:
Kohutek K., Szkoda antymonopolowa. Zasady odpowiedzialności i dochodzenia roszczeń odszkodowawczych, Warszawa 2018.
Szpunar M., Private enforcement a prawo prywatne międzynarodowe [w:] Prawo konkurencji. 25 lat, red. T. Skoczny, Warszawa 2016.
Krzysztof Baranowski
Autor jest adwokatem, doktorantem w Instytucie Nauk Prawnych PAN.
Ograniczenie stosowania zasady ne bis in idem na podstawie art. 52 ust. 1 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej – glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 20.03.2018 r., C-524/15, postępowanie karne przeciwko Luce Menciemu
W wyroku z 20.03.2018 r., C-524/15, Luca Menci, Trybunał Sprawiedliwości po raz kolejny zinterpretował art. 50 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej w kontekście kumulacji postępowania karnego i postępowania administracyjnego, tzn. w sytuacji, gdy na podstawie przepisów krajowych dopuszczalne jest wszczęcie przeciwko tej samej osobie postępowania karnego z powodu braku zapłaty należnego VAT w ustawowych terminach, podczas gdy na tę samą osobę za ten sam czyn nałożono już niepodlegającą zaskarżeniu sankcję administracyjną. Rozstrzygnięcie Trybunału Sprawiedliwości w tej sprawie, podobnie jak w wydanym w tym samym dniu wyroku w sprawach połaczonych C-596/16 i C-597/16, Consob, oraz wyroku C-537/16, Garlsson, budzi szereg wątpliwości, w szczególności w zakresie praktycznych konsekwencji stosowania gwarancji wynikającej z zasady ne bis in idem przez sądy krajowe.
Słowa kluczowe: zasada ne bis in idem, zbieg odpowiedzialności karnej i administracyjno-karnej, Karta Praw Podstawowych, ograniczenia praw podstawowych
Krzysztof Baranowski
The author is an attorney at law and a doctoral student at the Institute of Law Studies of the Polish Academy of Sciences
Limitation on the Application of the ne bis in idem Principle Based on Article 52(1) of the Charter of Fundamental Rights. Commentary on Court of Justice Judgment of 20 March 2018, C-524/15, Luca Menci
Court of Justice judgment of 20 March 2018, C-524/15, Luca Menci, is considered a ruling of major importance for determining the field of application of the ne bis in idem principle in the scope of the Charter of Fundamental Rights of EU when an individual is subject to both administrative and criminal responsibility for the same act according to domestic law of an EU Member State. As it regards the application of this principle within the same Member State, the guaranteed right has the same meaning and the same scope as the corresponding right in Article 4 of Protocol No. 7 to the ECHR. Respecting the autonomy of the Union law, the Court of Justice also aimed to explain and define the meaning of the ne bis in idem principle in accordance with how this principle in the European Court of Human Rights judgment of 15 November 2016, A and B v. Norway. The Court of Justice held that the application of the ne bis in idem principle according to Article 52(1) of the Charter of Fundamental Rights of EU was limited whenever a duplication of criminal proceedings and penalties might be justified by an objective of general interest, e.g. combating VAT offences. It raises an important question whether such limitation would weaken or even undermine the very substance of the ne bis in idem principle.
Keywords: ne bis in idem principle, concurrence of administrative and criminal responsibility, Charter of Fundamental Rights of European Union, limitations on the application of fundamental rights
Bibliografia:
Błachnio-Parzych A., Zasada ne bis in idem a obowiązek ustanowienia sankcji skutecznych, proporcjonalnych i odstraszających. Glosa do wyroku TS z 20.03.2018 r., C-596/16 i C-597/16, „Europejski Przegląd Sądowy” 2018/12.
Lenaerts K., Exploring the Limits of the EU Charter of Fundamental Rights, „European Constitutional Law Review” 2012/3.
Łacny J., Szwarc M., Legal Nature of European Union Agricultural Penalties. Comments on the ECJ Ruling in Case C-489/10 Ł. Bonda, „Eucrim. The European Criminal Law Associations’ Forum” 2012/4.
Sakowicz A., Zasada ne bis in idem w prawie karnym w ujęciu paneuropejskim, Białystok 2011.
Szwarc M., Łączne zastosowanie sankcji administracyjnych i karnych w świetle zasady ne bis in idem (uwagi na tle orzecznictwa ETPC), „Państwo i Prawo” 2017/12.
Wąsek-Wiaderek M., Ochrona praw oskarżonego w Karcie Praw Podstawowych UE – nowy standard czy zatwierdzenie status quo?, „Europejski Przegląd Sądowy” 2015/10.
Wróbel A. [w:] Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Komentarz, red. A. Wróbel, Warszawa 2013.
Wróbel A., Odpowiedzialność administracyjna w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego (na przykładzie administracyjnych kar pieniężnych), „Europejski Przegląd Sądowy” 2014/9.
dr Arkadiusz Wowerka, LL.M.
Autor jest adiunktem w Zakładzie Prawa Prywatnego Międzynarodowego na Uniwersytecie Gdańskim.
Jurysdykcja sądów państwa wszczęcia postępowania upadłościowego dla opartego na upadłości powództwa o stwierdzenie bezskuteczności czynności prawnej upadłego dłużnika – glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 14.11.2018 r., C-296/17, Wiemer & Trachte GmbH w upadłości likwidacyjnej przeciwko Zhanowi Ovedowi Tadzherowi
W prezentowanej glosie autor komentuje wyrok Trybunału Sprawiedliwości dotyczący bardzo doniosłej zarówno z teoretycznego, jak i praktycznego punktu widzenia problematyki jurysdykcji międzynarodowej dla opartego na upadłości powództwa o stwierdzenie bezskuteczności czynności prawnej upadłego dłużnika. Autor aprobuje stanowisko Trybunału Sprawiedliwości, w którym stwierdza on jurysdykcję międzynarodową sądu wszczęcia postępowania upadłościowego dla rozpoznania opartego na upadłości powództwa o uznanie czynności upadłego dłużnika za bezskuteczną, niemniej krytycznie odnosi się do stwierdzonego przez Trybunał wyłącznego charakteru tej jurysdykcji. W ocenie autora teza o wyłącznej jurysdykcji międzynarodowej sądu wszczęcia postępowania upadłościowego dla powództw o stwierdzenie bezskuteczności czynności upadłego dłużnika nie ma wystarczających podstaw w rozporządzeniu nr 1346/2000 ani nie znajduje potwierdzenia w rozporządzeniu 2015/848, zastępującym rozporządzenie nr 1346/2000 i stanowiącym jedynie przekształconą wersję tego ostatniego rozporządzenia.
Słowa kluczowe: postępowanie upadłościowe, jurysdykcja dla opartego na upadłości powództwa o stwierdzenie bezskuteczności czynności prawnej upadłego dłużnika, jurysdykcja sądów państwa wszczęcia postępowania upadłościowego, jurysdykcja wyłączna
dr Arkadiusz Wowerka, LL.M.
The author is an assistant professor at the Division of Private International Law, University of Gdansk.
Jurisdiction of Courts of the State Where Insolvency Proceedings Have Been Opened to Hear an Action to Set a Transaction Aside by Virtue of the Debtor’s Insolvency. Commentary on Judgement of the Court of Justice of 14 November 2018, C-296/17, Wiemer & Trachte GmbH (in liquidation) v. Zhan Oved Tadzher
In the presented commentary the author examines the judgment of the Court of Justice concerning the very important – from both the theoretical and practical points of view – issue of international jurisdiction to examine an action to set a transaction aside by virtue of the debtor’s insolvency. The author accepts the opinion of the Court of Justice that courts of the state in which insolvency proceedings have been opened enjoy international jurisdiction to hear and determine an action to set a transaction aside by virtue of the debtor’s insolvency, but criticizes the exclusive nature of this jurisdiction determined by the Court. In the author's opinion, the conclusion on the exclusive international jurisdiction of the court of the state in which insolvency proceedings have been opened to hear actions to set a transaction aside by virtue of the debtor’s insolvency has no sufficient grounds in Regulation No. 1346/2000 and is not confirmed in Regulation 2015/848, which replaced Regulation 1346/2000 and which is only a recast version of that regulation.
Keywords: insolvency proceedings, jurisdiction to hear an action to set a transaction aside by virtue of the debtor’s insolvency, jurisdiction of the courts of the state where insolvency proceedings have been opened, exclusive jurisdiction
Bibliografia:
Kindler P., Internationales Insolvenzrecht [w:] Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, t. 11, Internationales Privatrecht II. Internationales Wirtschaftsrecht. Einführungsgesetz zum Bürgerlichen Gesetzbuche. Art. 25–248 EGBGB, red. J. v. Hein, München 2015.
Mansel H.-P., Thorn K., Wagner R., Europäisches Kollisionsrecht 2018: Endspurt!, „Praxis des Internationalen Privat- und Verfahrensrechts” 2019/2.
Thole Ch. [w:] Münchener Kommentar zur Insolvenzordnung, t. 4, EuInsVO 2000. Art. 102 und 102a EGInsO. EuInsVO 2015. Länderberichte, red. H.-P. Kirchof, H. Eidenmüller, R. Stürner, München 2015.
Thole M., Die Einrede des Anfechtungsgegners gemäß Art. 16 EuInsVO 2017 (Art. 13 EuInsVO 2002) zwischen lex causae und lex fori concursus, „Praxis des Internationalen Privat- und Verfahrensrechts” 2018/4.
Wowerka A., Prawo właściwe dla formy zaskarżania czynności prawnych w związku z upadłością w świetle rozporządzenia Rady (WE) nr 1346/2000 z dnia 29 maja 2000 r. w sprawie postępowania upadłościowego. Glosa do wyroku TS z dnia 16 kwietnia 2015 r., C-557/13, „Gdańskie Studia Prawnicze. Przegląd orzecznictwa” 2016/1.
dr hab. Monika Niedźwiedź
Autorka jest adiunktem w Katedrze Prawa Europejskiego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (ORCID: 0000-0002-4822-6119).
Delegowanie na rzecz Komisji Europejskiej kompetencji do realizowania europejskiego prawa administracyjnego (delegowanie kompetencji i komitologia) – wprowadzenie i wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 17.12.1970 r., 25/70, Einfuhr- und Vorratsstelle für Getreide und Futtermittel przeciwko Köster i Berodt & Co.
Przekazywanie (delegowanie) uprawnień stanowi istotny aspekt współczesnego europejskiego prawa administracyjnego. W związku ze stale wzrastającym zakresem i złożonością regulacji europejskiego prawa administracyjnego zdolność prawodawcy unijnego do kompleksowej regulacji danej dziedziny maleje, a towarzyszy temu proces powierzania realizowania polityki unijnej w danej dziedzinie i w pewnych aspektach innym podmiotom. To z kolei rodzi szereg istotnych pytań dotyczących podstaw prawnych przekazywania uprawnień, dopuszczalności przekazywania uprawnień z uwagi na zasadę równowagi instytucjonalnej oraz podziału władzy, a także podmiotowego i przedmiotowego zakresu przekazywania uprawnień.
Słowa kluczowe: delegowanie uprawnień, akty delegowane, akty wykonawcze, komitologia
dr hab. Monika Niedźwiedź
The author is a lecturer at the Chair of EU Law, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Krakow (ORCID: 0000-0002-4822-6119).
Delegation to the European Commission of Powers to Implement European Administrative Law (Delegation of Competence; Comitology). Introduction and Judgment of the Court of Justice dated 17 December 1970, Case 25/70, Einfuhr- und Vorratsstelle für Getreide und Futtermittel v. Köster and Berodt & Co.
The delegation of powers is an unavoidable aspect of modern administrative law. Due to the constantly increasing scope and complexity of European administrative law regulations, the EU legislator’s ability to comprehensively regulate a given field is decreasing, and is accompanied by the process of entrusting the implementation of EU policy in a given field and in certain aspects to other entities. This, in turn, raises a number of important questions about the legal basis for the delegation of powers, the admissibility of the delegation of powers in view of the principles of institutional balance and the division of power, the entities to which powers are delegated, and the scope of such delegation.
Keywords: delegation of powers, delegated acts, implementation acts, comitology
Bibliografia:
Bergström C.F., Comitology – Delegation of Powers in the European Union and the Committee System, Oksford 2005.
Craig P., EU Administrative Law, Oksford 2012.
Curtin D., Executive Power of the European Union. Law, Practices and the Living Constitution, Oxford 2009.
Gostyńska A., Komitologia – stary versus nowy system, „Europejski Przegląd Sądowy” 2012/3.
Grzeszczak R., Procesy komitologiczne – działania na pograniczu ustawodawstwa i władzy wykonawczej [w:] Prawo administracyjne Unii Europejskiej, red. R. Grzeszczak, A. Szczerba-Zawada, Warszawa 2016.
Hofmann H.C.H., Delegation and Implementation under the Treaty of Lisbon: Typology Meets Reality, „European Law Journal” 2009/15.
Hofmann H.C.H., Rowe G.C., Türk A.H., Administrative Law and Policy of the European Union, Oxford 2011.
Karasińska-Fendler M. (red.), Komitety i komitologia, Łódź 2005.
Mendes J. (red.), EU Executive Discretion and the Limits of Law, Oxford 2019.
Tosiek P., Delegacja uprawnień w systemie decyzyjnym Unii Europejskiej – komitologia a reforma instytucjonalna [w:] Unia Europejska w XXI wieku. Polityczno-prawna wspólnota interesów, red. R. Riedel, Toruń 2010.
Tosiek P., Komitologia. Szczególny rodzaj decydowania politycznego w Unii Europejskiej, Lublin 2007.
Wróbel A. [w:] Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komentarz, t. 3, red. A. Wróbel, Warszawa 2012.
Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego
dr Marek Domagała (autor jest analitykiem-koordynatorem Wydziału Studiów nad Orzecznictwem i Analiz Prawnych Biura Służby Prawnej Trybunału Konstytucyjnego)
Case law of the Constitutional Court
(dr Marek Domagała)
Orzecznictwo Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego
Orzecznictwo Sądu Najwyższego – Michalina Szpyrka (autorka jest doktorantką na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz asystentem sędziego w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego, ORCID: 0000-0001-7678-5287)
Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego – dr Robert Talaga (autor jest starszym referendarzem w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Poznaniu, ORCID: 0000-0002-5281-2188)
EU-Related Case Law of Polish Courts
Case law of the Supreme Court – Michalina Szpyrka (the author is a doctoral student at the Faculty of Law and Administration of the University of Warsaw and a judge’s assistant at the Labour Law and Social Security Chamber of the Supreme Court, ORCID: 0000-0001-7678-5287)
Case law of the Supreme Administrative Court – dr Robert Talaga (the author is a senior court referendary at the Provincial Administrative Court in Poznań, ORCID: 0000-0002-5281-2188)
Bibliografia:
Łazowski A., Proeuropejska wykładnia prawa przez polskie sądy i organy administracji jako mechanizm dostosowania systemu prawnego do acquis communautaire [w:] Prawo polskie a prawo Unii Europejskiej, red. E. Piontek, Warszawa 2003.
Militz M., Dominik-Ogińska D., Bącal M., Siennicki T., Zasady prawa unijnego w VAT, Warszawa 2013.
Nowy słownik języka polskiego, red. E. Sobol, Warszawa 2003.
Postulski W. [w:] Stosowanie prawa Unii Europejskiej przez sądy, red. A. Wróbel, Kraków 2005.
Wróbel A., Źródła prawa Wspólnot Europejskich [w:] Wprowadzenie do prawa Wspólnot Europejskich (Unii Europejskiej), red. A. Wróbel, Kraków 2002.
Wróbel A. [w:] Stosowanie prawa Unii Europejskiej przez sądy, red. A. Wróbel, Kraków 2005.
