Zjawisko zagrożenia wykluczeniem transportowym dotyka coraz częściej mieszkańców wyludniających się terenów wiejskich. W artykule przedstawiam wyniki i wnioski z badania tego zjawiska w odniesieniu do młodzieży w kontekście edukacji ponadpodstawowej. Oddaję głos nastolatkom dojeżdżającym do szkół i mieszkającym w bursach, o problemach i kondycji młodzieży mówią też dyrektorzy placówek i postulują systemowe działania.
Fragment artykułu z miesięcznika „Dyrektor Szkoły” 2025/6
Wykluczenie transportowe dzieci i młodzieży to sytuacja, w której ze względu na brak możliwości lub trudności w korzystaniu z transportu występuje ograniczony przestrzennie i/lub czasowo dostęp do edukacji, usług publicznych oraz relacji społecznych.
Z inicjatywy Stowarzyszenia Polskiego Komitetu Narodowego UNICEF we wrześniu 2024 r. Instytut Badań Rynkowych i Społecznych IBRIS przeprowadził badanie, w którym wzięło udział 3469 uczniów w wieku 12–19 lat. Z raportu "Wykluczenie transportowe dzieci i młodzieży w Polsce. Diagnoza i rekomendacje" wynika, że (https://unicef.pl/co-robimy/baza-wiedzy/raporty-unicef/wykluczenie-transportowe-dzieci-i-mlodziezy-raport-z-badan):
- co szósty respondent jest zagrożony wykluczeniem transportowym,
- 30% uważa, że w ich miejscu zamieszkania dostęp do komunikacji publicznej jest problemem,
- 44% wybierając szkołę, kierowało się dostępnością dogodnych połączeń transportowych,
- 21% deklaruje, że wybrałoby inną szkołę, gdyby nie problemy transportowe,
- 30% ma poczucie, że gdyby nie kwestia dojazdów, ich relacje ze znajomymi byłyby lepsze.
Problemy komunikacyjne dotyczą głównie uczniów mieszkających na wsi – 37% z nich zgłaszało w badaniu ograniczony dostęp do transportu zbiorowego. Taka sytuacja sprawia, że możliwości transportowe są ważnym czynnikiem wyboru szkoły – dla 16% było to kryterium kluczowe. Ponadto wpływają na możliwość korzystania z zajęć dodatkowych czy rozwijania zainteresowań – co 10 uczeń nie mógł uczestniczyć np. w kursach językowych czy informatycznych, korepetycjach, konsultacjach do konkursów przedmiotowych. Przekłada się to na efekty kształcenia, ogólny rozwój, poczucie dobrostanu, a wreszcie ścieżkę kariery i przyszłą pracę.
Zamów prenumeratę: www.profinfo.pl/sklep/dyrektor-szkoly,7340.html