Autorka lekcji wykazuje, jak ważna w doskonaleniu nauczycieli jest komplementarność wiedzy deklaratywnej (profesjonalnej, publicznej, jawnej) i proceduralnej (potocznej, prywatnej, ukrytej), a także jej ciągła transformacja i wymiana. Zagadnienie to rozważa w odniesieniu do sieci, ale z powodzeniem można je odnieść do rady pedagogicznej i szkoły. Przedrukowywany fragment pochodzi z książki pod redakcją dr Danuty Elsner Sieci współpracy i samokształcenia. Teoria i praktyka (Warszawa 2013, s. 69-89). Tekst został skrócony i zaktualizowany przez dr Krystynę Liszkę.
Fragment artykułu z miesięcznika "Dyrektor Szkoły" 2020/11
Sieć, fenomen społeczny naszych czasów, doczekała się ostatnio poczesnego miejsca w systemie edukacji jako forma doskonalenia nauczycieli i rozwoju szkoły. Jest w nim postrzegana jako społeczność uczących się, a jej kluczowe ogniwo to uczący się nauczyciel. Prawidłowościom rozwoju jego wiedzy profesjonalnej dzięki uczeniu się w sieci poświęcone są rozważania w tym rozdziale. W analizie procesu uczenia się, szczególnie uczenia się w sieci, wykorzystamy podejście konstruktywistyczne, dla którego pojęcie wiedzy jest kluczowe (…).
Wielu kandydatów na nauczycieli oczekuje od instytucji, które zajmują się ich kształceniem, wyposażenia w pewien konkretny rodzaj wiedzy zwanej potocznie „praktyczną”, której przypisuje się na ogół wyższą wartość niż wiedzy „teoretycznej”, a przynajmniej traktuje się obydwie te postacie jako odmienne – uzupełniające, alternatywne czy wręcz opozycyjne. To oczekiwanie jest jeszcze wyraźniejsze dla społeczności nauczycieli jako uczących się profesjonalistów, gdy prowadzą swoje doskonalenie zawodowe (…).
Która zatem wiedza wywiera rzeczywisty wpływ na ludzkie (w tym nauczycielskie) działanie? Wśród opisów wiedzy pedagogicznej obecne i popularne są podziały m.in. na wiedzę szkolną i czynną, wiedzę powstałą przez wyjaśnienie i przez rozumienie, wiedzę osobistą i publiczną, wiedzę „po śladzie” i „w poszukiwaniu śladu”, wiedzę potoczną i publiczną, prywatną i profesjonalną, deklaratywną i proceduralną. Zwróćmy zarazem uwagę na to, że coraz większą popularność oraz umocowanie w dowodach z badań naukowych zyskują obecnie teorie, które kładą nacisk na równoważność, a nawet dominującą regulacyjną pozycję wiedzy „praktycznej” w działaniach profesjonalnych nad wiedzą „teoretyczną” (Marody, 1987; Palka, 2003; Bruner, 2006).
